Super Rugby
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia |
1996 |
| Poprzednia nazwa |
Super 12 (do 2006 r.) |
| Partner TV | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
15 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | |
| Obecny zwycięzca |
|
| Najwięcej zwycięstw |
|
| Strona internetowa | |
Super Rugby – zawodowa liga rugby union skupiająca czołowe zespoły z Australii, Nowej Zelandii i Południowej Afryki a od 2016 także Japonii i Argentyny. Jest to największa i uznawana za najlepszą ligę południowej półkuli. W przeszłości liga była mniej liczna, zgodnie z czym nosiła nazwę Super 12 (do 2006), a później Super 14 (do 2010).
Osiemnaście zespołów (sześć z Południowej Afryki, po pięć z Australii i Nowej Zelandii oraz po jednym z Japonii i Argentyny) jest podzielonych na dwie grupy (Australazjatycką i Południowoafrykańską), spośród których każda składa się z dwóch konferencji. Drużyny rozgrywają sześć spotkań wewnątrz własnej konferencji oraz dziewięć z zespołami spoza niej.
W tej fazie rozgrywek dostaje się cztery punkty za zwycięstwo i dwa punkty za remis. Przyznawane są również punkty bonusowe: za zdobycie czterech lub więcej przyłożeń w meczu, oraz za porażkę najwyżej siedmioma punktami[1]. Oznacza to, że dwa punkty bonusowe w jednym meczu może zdobyć jedynie drużyna pokonana.
Do fazy play-off awansują zwycięzcy konferencji, a także cztery kolejne zespoły z największą liczbą punktów w całej lidze. W ćwierćfinale zestawia się zespoły według miejsca w łącznej tabeli – pierwszy rywalizuje z ósmym, drugi z siódmym itd. W fazie pucharowej nie rozgrywa się rewanżów. Mecz odbywa się na obiekcie zespołu, który w fazie ligowej zajął wyższą pozycję[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prekursorami rozgrywek Super Rugby były turnieje Super 6, Super 10, Super 12, a ostatnio Super 14[2].
Rozgrywki Super 6 oryginalnie nazywały się Mistrzostwami Południowego Pacyfiku. Pierwsza edycja Mistrzostw miała miejsce w 1986 roku. Uczestniczyło w niej, jak sama nazwa wskazuje, sześć zespołów: nowozelandzkie regiony: Auckland, Canterbury, Wellington; australijskie prowincje Queensland i Nowa Południowa Walia; oraz reprezentacja Fidżi. W 1992 roku zawody przemianowano na Super 6.
W 1993 roku w Południowej Afryce trwał „demontaż” apartheidu. Zaowocowało to końcem izolacji RPA i dopuszczeniem południowoafrykańskich zespołów do międzynarodowych rozgrywek. Do turnieju zapraszane były: dwa zespoły z Australii, drużyny z czterech pierwszych miejsc z poprzedniego sezonu nowozelandzkich National Provincial Championship, trzy najlepsze zespoły poprzedniego sezonu w południowoafrykańskim Currie Cup, oraz zwycięzca Pacyficznego Pucharu Trzech Narodów: Fidżi, Samoa Zachodnie lub Tonga. W inauguracyjnym sezonie 1993 udział wzięły następujące zespoły: Waikato, Auckland, Otago i North Harbour z Nowej Zelandii; Natal Sharks, Transvaal i Północny Transvaal z Południowej Afryki; Queensland i Nowa Południowa Walia z Australii oraz Samoa Zachodnie. W pierwszym sezonie triumfował zespół Transvaal, a w dwóch kolejnych Queensland.
W 1996, na skutek oficjalnej profesjonalizacji rugby, prócz federacji narodowych, powołano SANZAR (South African, New Zealand and Australian Rugby) – wspólną organizację, która stworzyła ligę Super 12. Wówczas w rozgrywkach brało udział 12 zespołów (5 z Nowej Zelandii, 4 z Afryki Południowej i 3 z Australii). Wraz z upływem lat rozpoczęły się dyskusje o dopuszczeniu piątego zespołu z RPA, czwartego z Australii, drużyny z Argentyny lub Pacyfiku, jak na przykład włączenie do rozgrywek utworzonej w 2004 roku ekipy Pacific Islanders[3]. Ligę powiększono w 2006 roku do 14 drużyn poprzez przyznanie prawa do wystawienia dodatkowego zespołu Australii i Południowej Afryce.
Od sezonu 2011 liga Super Rugby powiększyła się do 15 drużyn po tym jak dopuszczono do rozgrywek australijski zespół Melbourne Rebels[4].
Od sezonu 2016 dołączyły Sunwolves z Japonii oraz Jaguares z Argentyny jako element rozwoju światowego rugby, drużyny dołączyły do konfederacji południowoafrykańskiej która została podzielona na dwie grupy. Oprócz formatu rozgrywek w Super Rugby zmieniła się nazwa organizacji zarządzającej na SANZAAR (South African, New Zealand Australian and Argentinian Rugby) po włączeniu Argentyny do rozgrywek The Rugby Championship (dawniej Puchar Trzech Narodów)[5]
Decyzją zarządu w roku 2018 liga powróci do formatu z piętnastoma drużynami podzielonymi na trzy konferencje, głównym powodem był zły odbiór zmian przez kibiców i stacje telewizyjne, a także zbyt skomplikowana formuła[6], znaczyło to iż trzy zespoły będą musiały się pożegnać z ligą. Po naradach postanowiono usunąć z konkursu dwie drużyny południowoafrykańskie i jedną australijską, ostateczne decyzje które drużyny mają zostać usunięte pozostawiono federacjom.
7 lipca 2017 federacja południowoafrykańska (SARU)postanowiła usunąć z konkursu Southern Kings oraz Cheetahs[7][8] jednocześnie przesuwając obie drużyny do ligi Pro 14 w której swoje mecze rozgrywały drużyny z Walii, Szkocji, Włoch oraz Irlandii[9].
Ponad miesiąc później, 11 sierpnia 2017 roku, swoją decyzję podjęła federacja australijska ARU. Od początku głównymi kandydatami do wyrzucenia były drużyny Rebels oraz Western Force, po długim okresie zwlekania z decyzją, który media nazwały Super Rugby Saga[10], postanowiono nie przedłużać licencji Western Force[11].
W marcu 2019 roku SANZAAR podjęło decyzję o usunięciu z ligi japońskiej drużyny Sunwolves po sezonie 2020, zapowiadając tym samym powrót do formuły ligi czternastodrużynowej. Jako jeden z głównych powodów takiej decyzji podano przyczyny finansowe, Japoński Związek Rugby zapowiedział zmniejszenie dotacji dla drużyny Sunwolves po sezonie 2020, klub zwrócił się do SANZAAR o pokrycie różnicy tłumacząc to "dobrem rugby w Japonii" spotykając się z odmową. W wyniku braku zgody postanowiono usunąć klub z ligi[12][13].
Zespoły
[edytuj | edytuj kod]Wykres przedstawiający czasookresy w których występowały drużyny lidze Super Rugby (pomarańczowe kreski oznaczają zmianę liczby drużyn w lidze i jej reorganizację)
Drużyny ligi Super Rugby występują na zasadach franczyzy[14] – federacje krajowe otrzymują prawo do wystawienia w lidze określonej liczby zespołów. Drużyny Super Rugby istnieją obok lokalnych drużyn krajowych, także dlatego, że sezon Super Rugby nie pokrywa się z sezonem lig krajów SANZAAR. W Australii każdy z pięciu zespołów jest właściwy dla terytorium jednego stanu (lub jego części). Drużyna taka może powoływać zawodników z dowolnego zespołu podlegającego jej terytorialnie, a także osobno zatrudniać określoną liczbę graczy. Nowa Zelandia podzielona jest na 26 regionów rugby, z czego 14 występuje w najwyższej nowozelandzkiej klasie rozgrywkowej: National Provincial Championship. Każdy z tych regionów podporządkowany jest odpowiedniemu zespołowi Super Rugby. Podobnie sytuacja kształtuje się w Południowej Afryce. Tam terytorium państwa podzielone jest między 14 regionalnych drużyn występujących w Currie Cup. Każdy zespół Super Rugby skupia jeden lub więcej takich „okręgów”. Niejednokrotnie klub występujący w rozgrywkach krajowych stanowi trzon klubu Super Rugby, jak np. Natal Sharks i Sharks, Blue Bulls i Bulls, czy Wellington Lions i Hurricanes. Czasem w nazwach klubów z ligi Super Rugby stosuje się nazwy miast (odpowiednio Durban, Pretoria i Wellington), jednak nie jest to ścisłe określenie, gdyż kluby nie reprezentują jedynie tych ośrodków.
.svg){kind=small}
Zwycięzcy
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | Zwycięzca | Wynik | Finalista |
|---|---|---|---|
| 1996 | Blues | 45:21 | Sharks |
| 1997 | Blues | 23:7 | Brumbies |
| 1998 | Crusaders | 20:13 | Blues |
| 1999 | Crusaders | 24:19 | Highlanders |
| 2000 | Crusaders | 20:19 | Brumbies |
| 2001 | Brumbies | 36:6 | Sharks |
| 2002 | Crusaders | 31:13 | Brumbies |
| 2003 | Blues | 21:17 | Crusaders |
| 2004 | Brumbies | 47:38 | Crusaders |
| 2005 | Crusaders | 35:25 | Waratahs |
| 2006 | Crusaders | 19:12 | Hurricanes |
| 2007 | Bulls | 20:19 | Sharks |
| 2008 | Crusaders | 20:12 | Waratahs |
| 2009 | Bulls | 61:17 | Chiefs |
| 2010 | Bulls | 25:17 | Stormers |
| 2011 | Reds | 18:13 | Crusaders |
| 2012 | Chiefs | 37:6 | Sharks |
| 2013 | Chiefs | 27:22 | Brumbies |
| 2014 | Waratahs | 33:32 | Crusaders |
| 2015 | Highlanders | 21:14 | Hurricanes |
| 2016 | Hurricanes | 20:3 | Lions |
| 2017 | Crusaders | 25:17 | Lions |
| 2018[15] | Crusaders | 37:18 | Lions |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b About Super Rugby na www.superrugby.com
- ↑ planetrugby.com. [dostęp 2009-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-30)].
- ↑ tvnz.co.nz
- ↑ Our history. Melbourne Rebels. [dostęp 2019-03-29]. (ang.).
- ↑ Refs and law variations revealed. SANZAAR, 2016-02-02. [dostęp 2016-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)]. (ang.).
- ↑ Sanzaar confirm Super 15 tournament from 2018. superxv.com, 2017-04-09. [dostęp 2017-06-06]. (ang.).
- ↑ South Africa confirms Cheetahs, Kings axed from Super Rugby. foxsports.com, 2017-07-07. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).
- ↑ Toyota Cheetahs reach agreement with SA Rugby on Vodacom Super Rugby participation. fscheetahs.co.za, 2017-07-06. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
- ↑ Pro14 rugby: Who are the Cheetahs and Southern Kings?. BBC, 2017-08-02. [dostęp 2019-03-29]. (ang.).
- ↑ Christopher Devine: Rebels, Force remain in limbo as Super Rugby saga drags on. rugbypass.com, 2017-06-20. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).
- ↑ Western Force dumped from 2018 Super Rugby: ARU. timesofindia.indiatimes.com, 2017-08-11. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).
- ↑ Ian Ransom: Japan's Sunwolves axed from post-2020 Super Rugby. Reuters, 2019-03-21. [dostęp 2019-03-29]. (ang.).
- ↑ Richard Knowler: Super Rugby: Sanzaar axes Sunwolves as competition reduced to 14 teams. stuff.co.nz, 2019-03-22. [dostęp 2019-03-29]. (ang.).
- ↑ Przykładowa umowa franczyzy między Super Rugby a South African Rugby Union. Poszczególne zespoły wymienione są w punkcie 2.65 na stronie 12.
- ↑ Crusaders claim ninth Super Rugby title. Super Rugby, 2018-08-04. [dostęp 2019-06-27]. (ang.).